Fosfatidilserin: Nedir, Nasıl Kullanılır ve Faydaları

Sinir sisteminin işleyişi için kritik olan Fosfatidilserin nedir, doğru kullanım şekilleri ve vücuda sağladığı potansiyel faydalar nelerdir?

Fosfotidilserin (PS), hücre zarlarında bulunan bir fosfolipiddir ve özellikle beyin hücrelerinin sağlığını destekler, sinir hücreleri arasındaki iletişimi güçlendirir. Vücudumuzda doğal olarak üretilse de, stres, yaşlanma veya bazı sağlık durumları PS seviyelerini düşürebilir. Bu nedenle takviye olarak kullanılır. Günümüzde genellikle soya veya ayçiçeği gibi bitkisel kaynaklardan elde edilir [1].

Fosfatidilserinin Potansiyel Faydaları

Bilişsel Fonksiyonu Destekler: Yaşlılarda hafıza kaybı ve Alzheimer gibi durumlarda bilişsel performansı iyileştirebilir. Çalışmalar, PS takviyesinin hafıza, dikkat ve öğrenme üzerinde olumlu etkiler sağladığını göstermektedir [2]. Alzheimer hastalarında hafızayı desteklediği gözlemlenmiştir [3].

Stres ve Kortizolü Azaltır: PS, stres hormonu kortizol seviyelerini düşürerek stresle başa çıkmayı kolaylaştırır. Yoğun stres altında olanlar veya sporcularda 200-400 mg dozajda faydalıdır [4, 5].

Egzersiz Performansını Artırır: Sporcularda egzersiz sonrası yorgunluğu azaltır ve kas iyileşmesini destekler. Dayanıklılığı artırabilir [4].

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB): PS, özellikle DEHB tanılı çocuklarda dikkat, odaklanma ve davranışsal belirtileri iyileştirmede umut verici sonuçlar göstermiştir. Araştırmalar, PS takviyesinin DEHB semptomlarını hafifletmede etkili olduğunu ve özellikle dikkat süresini uzatabileceğini belirtmektedir [6]. Bir çalışmada, 6-12 yaş arası DEHB tanılı çocuklara 200 mg/gün PS verilmiş ve dikkat, kısa süreli hafıza ve dürtü kontrolünde iyileşmeler gözlenmiştir [6].

Diğer Faydalar: PS, inflamasyonu azaltabilir ve depresyon, Parkinson gibi durumlarda destekleyici olabilir [9]. Kronik inflamasyonla ilişkili sağlık sorunlarında semptomları hafifletebilir [10].

Kullanım Şekli ve Dozaj

Genel kullanım: Günlük 100-300 mg.

Stres için: 200-400 mg, yemeklerle birlikte.

Bilişsel destek ve DEHB için: Çocuklarda 100-200 mg, yetişkinlerde 200-300 mg, doktor tavsiyesiyle.

DEHB için: Çalışmalarda genellikle 200 mg/gün dozajı kullanılmıştır, ancak dozaj bireysel ihtiyaçlara göre doktor tarafından ayarlanmalıdır [6].

Yan Etkiler ve Uyarılar

PS genellikle güvenlidir, ancak yüksek dozlarda mide rahatsızlığı, uykusuzluk veya baş ağrısı gibi yan etkiler görülebilir. Kan inceltici ilaçlarla etkileşime girebilir. Soya alerjisi olanlar dikkat etmelidir [1]. DEHB tedavisinde PS kullanımı için bir uzmana danışılması önemlidir, çünkü takviye ilaçların yerini tutmaz.

Bilimsel Kaynaklar

1. Phosphatidylserine: What It Is, Benefits, Side Effects & Uses - Cleveland Clinic

2. Phosphatidylserine - Alzheimer’s Drug Discovery Foundation

3. Effect of phosphatidylserine on memory in patients and rats with Alzheimer’s disease

4. Effects of phosphatidylserine supplementation on exercising humans

5. Fosfatidilserin Nedir? Faydaları Nelerdir? - İstanbul Alerji

6. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Tanılı Çocuklarda Fosfatidilserin - Dergipark

7. Health Benefits of Phosphatidylserine - WebMD

8. Phosphatidylserine and the human brain - PubMed

9. Phosphatidyl serine: Uses, Interactions, Mechanism of Action - DrugBank

10. Phosphatidylserine, inflammation, and central nervous system - PMC